Zbiór dziewitnastu najznakomitszych nowel i opowiada Bolesawa Prusa.Mae formy narracyjne nowele i opowiadania to trzeci po felietonistyce i powieciopisarstwie dzia twórczoci Prusa, wysoko notowany przez wspóczesnych i potomnych. Atutem tych utworów s wnikliwe, psychologicznie zarysowanie, sylwetek bohaterów. Ich przygody nie kojarz si nam z tradycj awanturnicz i nie zadziwiaj przypadkami nadzwyczajnymi. Przykuwaj jednak nasz uwag treciami spoecznymi, problematyk moraln, delikatnoci rysunku ycia wewntrznego, sugestywnoci wymowy parabolicznej i starannoci konstrukcji.W tomie zamieszczono nastpujce utwory: Filozof i prostak, Pod szychtami, Ogród saski, Konkurs niwiarek, Doktor filozofii na prowincji, Szkatuka babki, Nawrócony, On, Milknce gosy, Ple wiata, Przy ksiycu, Na wakacjach, ywy telegraf, Cienie, W górach, Z legend dawnego Egiptu, Sen, Opowiadanie lekarza i Widziada.